Kỹ thuật trồng, chăm sóc và bào chế cây Ba Kích Tím
1. Giới thiệu chung
Ba kích là cây dây leo lâu năm, thân tròn, rễ hình trụ, cong queo như ruột. Cành non có lông nâu, khi già nhẵn bóng. Lá đơn mọc đối, phiến lá hình elip thuôn dài, lá non có lông tím, lá già xanh đậm không lông. Cụm hoa nhỏ màu trắng ngà mọc ở đầu cành, quả chín màu hồng (mùa hoa từ tháng 4–12).
2. Điều kiện sinh trưởng
Cây mọc hoang nhiều ở miền núi phía Bắc. Thích hợp đất feralit đỏ vàng hoặc đất thịt ẩm mát. Ưa sáng khi trưởng thành, ưa bóng khi còn non. Nhiệt độ lý tưởng 22,5–23,1°C; độ ẩm 82–89%; lượng mưa 1.400–2.500 mm/năm.
Cây sau 5–7 năm cho thu hoạch, năng suất 8–12 kg củ tươi/gốc. Càng để lâu năm, chất lượng càng cao.
3. Kỹ thuật trồng trọt
🌱 Nhân giống
Dùng hạt. Ngâm 24h, bỏ hạt lép, trộn với cát (1:5), ủ trong cát sạch. Khi nảy mầm, gieo vào bầu đất trộn phân chuồng (3:1), che nắng và giữ ẩm. Cây cao 20–30cm thì đem trồng.
📅 Thời vụ
Gieo tháng 1, trồng tháng 5–7 (vụ xuân hè).
🪵 Làm đất
- Đất ruộng: lên luống cao 20cm, rộng 60cm.
- Đất đồi: đào hố 40x40x30cm, cách 1–2m.
🌾 Bón phân
- Bón lót: 15–20 tấn phân chuồng hoai mục/ha.
- Bón thúc: Năm đầu dùng urê 20% hoặc phân chuồng pha loãng (80kg urê/ha/năm).
4. Chăm sóc và phòng bệnh
Sau trồng làm giàn, tưới nước đều 7–10 ngày. Làm cỏ tháng 5 & 8 hàng năm. Năm thứ 2 cắm giàn 3 cọc/gốc hình chóp nón.
🐛 Phòng bệnh
- Rệp: làm thui ngọn, xử lý bằng tro bếp.
- Nấm mắt cua: gây đốm lá, dùng dung dịch boocđô.
- Vệ sinh đồng ruộng, thoát nước tốt để hạn chế bệnh.
5. Thu hoạch
Cây từ 5–7 năm bắt đầu thu hoạch vào tháng 10–11. Đào nhẹ nhàng, tránh gãy rễ.
6. Bào chế dược liệu
1. Phơi truyền thống
Rửa sạch, bỏ rễ con, phơi nắng nhẹ 2 ngày, ép dẹp, tiếp tục phơi khô, cắt khúc 10–13cm.
2. Chế thường
Rửa sạch, bỏ lõi, đồ mềm rồi cắt đoạn 3–4cm, phơi dưới 13% ẩm.
3. Tẩm rượu
Tẩm rượu ủ 30 phút, sao nhỏ lửa cho khô.
4. Tẩm muối
- Cách 1: Tẩm nước muối 5%, ủ 30–60 phút, sao vàng.
- Cách 2: Đun với nước muối 10% trong 2h, đến khi đen rồi phơi khô.
📞 Liên hệ tư vấn và cung cấp giống
HỢP TÁC XÃ SẢN XUẤT DƯỢC LIỆU VIỄN SƠN
- 📍 Địa chỉ: Thôn Ngòi Viễn, xã Xuân Ái, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái
- 📞 Điện thoại: 0979 020 619
- 📧 Email: duoclieuxuanai@gmail.com
- 🌐 Website: www.giongduoclieu.com
